Monumentale panden
In de oude kern van Woudsend staan nog vele monumentale panden uit de 18e en 19e eeuw. Door de vele stegen en de oude panden ademt het dorp nog de sfeer van vroeger en wandelen de toeristen er graag doorheen.
In de vorige eeuw zijn helaas veel oude panden afgebroken om o.a. ruimte te maken voor nieuwbouw en parkeerterrein. Langs de Eewal is bijvoorbeeld een aantal herenhuizen afgebroken voor de uitbreiding van het verzekeringskantoor.
Woudsend heeft 26 rijksmonumenten die vooral in de Alde Kern van het dorp zijn gesitueerd. Een rijksmonument is een bouwwerk dat van algemeen belang is wegens de schoonheid, de betekenis voor de wetenschap of de cultuurhistorische waarde. Een formeel juistere aanduiding is: 'beschermd monument als bedoeld in de Erfgoedwet'.
Tot 2012 moest een monument 50 jaar of langer geleden zijn vervaardigd om in het kader van de Monumentenwet voor bescherming in aanmerking te komen. Per 1 januari 2012 is dit criterium vervallen. Gemeenten beschermen ook monumenten die dan worden aangeduid als gemeentelijke monumenten. Dat was het geval in 2021 met de rij woningen bij molen 't Lam en de knechtenwoningen bij molen De Jager.
De foto is van "It Hege Hûs", dat de status van Rijksmonument heeft.
