Prof. T. Brandsmastrjitte (foto's)
Anno Sjoerd Brandsma was een telg uit een oud, rooms-katholiek en Fries boerengeslacht uit Ugoklooster nabij Bolsward. Na zijn studie aan het gymnasium sloot hij zich in 1898 aan bij de karmelieten in Boxmeer, waar hij de kloosternaam Titus aannam. Op 3 oktober 1899 legde hij zijn kloostergeloften af. Hij werd op 17 juni 1905 priester gewijd. Na verdere studie werd Brandsma in 1923 hoogleraar aan de huidige Radboud Universiteit. Naast zijn universitaire activiteiten was Brandsma betrokken bij tal van rooms-katholieke organisaties. Brandsma speelde een belangrijke rol bij de emancipatie van de katholieken in Friesland en bij de introductie van het Fries in het lesprogramma van het lagere onderwijs in de provincie.
In 1942 werd Brandsma gearresteerd door de Duitsers. Hij had zich onder meer in lezingen uitgesproken tegen rassenhaat en stelde in opdracht van Johannes de Jong, aartsbisschop van Utrecht, richtlijnen op die katholieke tijdschriften voorschreven geen advertenties van de Nationaal-Socialistische Beweging te plaatsen. Hij werd gevangengezet in Scheveningen en Kamp Amersfoort en ten slotte naar concentratiekamp Dachau gedeporteerd. Na zware mishandelingen werd hij daar vermoord. Paus Johannes Paulus II verklaarde Brandsma in 1985 zalig. Op 15 mei 2022 volgde heiligverklaring als martelaar voor het geloof door paus Franciscus.
In de St. Michaëlkerk te Woudsend hangt een icoon van pater Titus Brandsma, afgebeeld in de gevangenenkleding die hij droeg in kamp Dachau waar hij in 1942 stierf.
